1. Vergi Açısından Değerlendirme

Huzur hakkı, şirketin yönetim kurulu üyelerine veya yetkililerine yaptıkları görev karşılığında ödenen bir ücret niteliğindedir. Vergi mevzuatına göre değerlendirme şu şekildedir:

  • Gelir Vergisi: Huzur hakları, Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesi gereği ücret kapsamında değerlendirilir ve bordroda gösterilir. Gelir vergisi tarifesine göre gelir vergisi stopajına tabidir.
  • Damga Vergisi: Huzur hakkı ödemeleri, brüt tutar üzerinden binde 7,59 oranında damga vergisine tabidir.
  • Kurumlar Vergisi: Şirket açısından huzur hakkı gider olarak kaydedilebilir ve kurumlar vergisi matrahından düşülebilir (Kurumlar Vergisi Kanunu madde 6 ve 8).
  • KDV: Huzur hakkı, ücret kapsamında değerlendirildiğinden KDV’ye tabi değildir.

2. TTK Açısından Değerlendirme

Türk Ticaret Kanunu’na (TTK) göre, anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerine huzur hakkı ödenmesi mümkündür.

  • Yetki ve Karar: Huzur hakkı ödenmesi için esas sözleşmede düzenleme bulunmalı veya genel kurul kararı alınmalıdır (TTK madde 394).
  • Ödeme Usulü: Genel kurulun belirlediği şekilde ve şirketin finansal durumuna uygun olarak ödenmelidir.
  • Şirket Kaynaklarının Kullanımı: Şirketin mali durumunu sarsacak veya ortakların haklarını zedeleyecek şekilde aşırı huzur hakkı ödemesi yapılmamalıdır.

3. SGK Açısından Değerlendirme

SGK açısından huzur hakkı, sigorta primi yükümlülüğü açısından değerlendirilmelidir:

  • Zorunlu Sigortalılık: Yönetim kurulu üyeleri, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4/a maddesi (işçi statüsü) kapsamında sigortalı sayılmazlar.
  • SGK Primi Kesintisi: Huzur hakkı ödemeleri SGK primine tabi değildir. Ancak yönetim kurulu üyesi, aynı zamanda şirketin çalışanı ise (örneğin, genel müdür veya başka bir pozisyonda sigortalı çalışıyorsa) SGK primi kesilir.
  • Bağ-Kur (4/b) Durumu: Yönetim kurulu üyesi aynı zamanda şirketin ortağı ise 4/b (Bağ-Kur) kapsamında prim ödemesi gerekebilir.

4. Asgari Ücret Kadar Verilen Huzur Haklarında Vergi

Gelir Vergisi Kanunu'nun 23. maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde, hizmet erbabının asgari ücrete isabet eden kısmının gelir vergisinden istisna olduğu belirtilmiştir. Bu kapsamda, yönetim ve denetim kurulu üyelerine ödenen huzur hakları da ücret sayıldığından, bu istisnadan yararlanabilir. Ancak, birden fazla işverenden ücret alınması durumunda, istisna sadece en yüksek ücretin elde edildiği işverence uygulanır. Bu nedenle, huzur hakkı ödemesi alan bir yönetim kurulu üyesi, başka bir işverenden daha yüksek bir ücret alıyorsa, asgari ücret istisnası sadece o yüksek ücrete uygulanır; huzur hakkı ödemesine ayrıca istisna uygulanmaz.

5. Şirket Yetkililerine Ödenen Yemek Bedellerinde Vergi

Yönetim kurulu üyelerine yapılan yemek bedeli ödemeleri de ücret kapsamında değerlendirilir. Eğer yemek bedeli ödemesi, çalışılan günler için ve belirlenen günlük istisna tutarını aşmayacak şekilde yapılırsa, bu ödemeler gelir vergisinden istisna edilebilir. Örneğin, 2024 yılı için belirlenen günlük yemek bedeli istisna tutarı 170 TL'dir. Bu tutarı aşmayan yemek bedeli ödemeleri, gelir vergisinden istisna edilir.

Sonuç

  • Huzur hakkı gelir vergisi ve damga vergisine tabidir, ancak SGK primi ve KDV’ye tabi değildir.
  • Ödenebilmesi için esas sözleşmede düzenleme bulunmalı veya genel kurul kararı alınmalıdır.
  • Şirket açısından gider olarak kaydedilebilir.
  • Yönetim kurulu üyesi çalışan değilse SGK primi kesilmez, ancak şirket ortağı ise Bağ-Kur zorunluluğu doğabilir.
  • Asgari Ücret İstisnası: Yönetim kurulu üyelerine ödenen huzur hakları, asgari ücret istisnasından yararlanabilir. Ancak, birden fazla işverenden ücret alınması durumunda, istisna sadece en yüksek ücrete uygulanır.
  • Yemek İstisnası: Yönetim kurulu üyelerine yapılan ve belirlenen günlük tutarı aşmayan yemek bedeli ödemeleri, gelir vergisinden istisna edilebilir.

Bu uygulamalar, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın ilgili özelgeleriyle desteklenmektedir. Özdoğrular

Kaynak,

- Bolu Defterdarlığının 18.05.2023 tarih ve E-68509125-120.03[2022/18]-10124 özelgesi,

- İstanbul VDB’lığının 22.05.2023 tarih ve E-62030549-125-562790 sayılı Özelgesi,

- Ankara VDB’lığının 13.12.2023 tarih ve E-90792880-155.01.05.02[DMG1-103]-584403 sayılı özelgesi