Sosyal Güvenlik Kurumu’nun emeklilik çeşitlerinden biri de malulen emekliliktir. SGK uygulamasında en kolay ve yaş şartı aranmaksızın en erken emekli olmanın yolu malulen emekliliktir. Keza normal emeklilikte yaş şartı ve belirli bir süre prim ile sigortalılık süresi şartları varken, malulen emeklilikte bu şartlar son derece basit tutulmuştur.
Sadece SSK’lılar değil, esnaf, sanatkar, şirket ortağı, işyeri sahibi ve diğer Bağ-Kur’lular da malulen emeklilik hakkına sahip bulunuyor.
ORAN EN AZ YÜZDE 60
Malulen emeklilikte, ilk sigortalılıktan sonra ruhen ve bedenen engellilikler ve çeşitli hastalıklara bağlı olarak çalışma gücünün veya iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60’ını kaybetmiş olmak temel şarttır. SGK uygulamasında maluliyet esas hastalık listesinde genel olarak nöroloji; göz hastalıkları, onkoloji, kulak burun boğaz hastalıkları, hematoloji, ortopedi ve travmatoloji, romatoloji, gastroenteroloji ve hepatoloji, dermatoloji, kardiyoloji, damar hastalıkları, genitoüriner sistem hastalıkları, endokrinoloji ve metabolizma hastalıkları, solunum sistemi hastalıkları, AIDS ve diğer hastalık grupları da yer alıyor.
MALULİYET TESPİTİ
Malulen emeklilik için Bağ-Kur’lular tarafından maluliyet tespiti talebinde bulunulması gerekiyor.
Bu talep üzerine SGK tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, Bağ-Kur (4/1-b) kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60’ını kaybettiği SGK sağlık kurulunca tespit edilen sigortalı malul sayılacak.
BORCUN ÖDENMESİ ŞART
Bağ-Kur’luların malulen emeklilikleri için de yaş şartı aranmıyor. Fakat en az 10 yıllık sigortalılık süresi ve toplam olarak 1800 gün malullük sigortası primi ödemiş olmaları gerekiyor.
Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olanlar için ise sigortalılık süresine bakılmıyor. 1800 gün malullük sigortası primi bildirilmiş olması yeterli bulunuyor.
Bağ-Kur’luların malulen emeklilikleri için ayrıca, kendi sigortalılıkları nedeniyle genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması zorunlu.
BAŞVURUDA FAALIYETE SON VERMEK ZORUNLU DEĞIL
SGK Kanunu’na göre sigortalılara malullük aylığı bağlanabilmesi için öncelikle sigortalının maluliyet durumunun tespit edilmesi gerekiyor. Malullük durumunun tespiti için sevk işlemi yapılacak sigortalının, sevk talebinde bulunduğu tarihte sigortalılığını sonlandırması şartı aranmayacak. Sigortalılık devam ederken de sigortalı sevk talebinde bulunabilecek.
İşten ayrılma, işyerini kapatma veya devretme koşulu tahsis talep aşamasında aranacak olup, sigortalının tahsis talebinde bulunmadan önce mutlaka sigortalılığını sonlandırması gerekiyor. Bağ-Kur (4/1-b) kapsamındaki köy ve mahalle muhtarları ile tarım sigortalılarından malullük aylığı talebinde bulunanlara malullük aylığı bağlanılabilmesi için köy ve mahalle muhtarlarının muhtarlık görevinden ayrılması gerekiyor. Bağ-Kur tarım sigortalılarının ise ziraat odası kayıtlarının kapatılması veya muafiyet belgesi almış olmaları gerekiyor.
SIGORTALILIK STATÜ DEĞIŞIKLIĞI
Bağ-Kur ve SSK kapsamında sigortalı olanlardan sevk talebinde bulunduktan sonra malullük tespiti sürecinde sigortalının statüsünün değişmesi durumunda aylık tahsis talep tarihindeki son statüye göre bağlanacak. Malullük durumunun tespitinde Bağ-Kur ve SSK kapsamındaki sigortalılar açısından fark bulunmadığından SGK sağlık kurulundan yeni statüye göre bir değerlendirme istenmeyecek. Bağ-Kur’lulara malullük aylığı bağlanabilmesi için işyerini kapattıktan veya devrettikten sonra kendisinin veya vekilinin Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi ile SGK’ya başvurması şart.
İstanbul Ticaret Gazetesi |İsa Karakaş