Yeni yılın asgari ücretini belirleyecek görüşmeler başladı. Halen net 5 bin 500 lira olan asgari ücretin, 8 bin liranın üzerinde olması yönünde beklentiler var. Asgari ücret ne zaman netleşebilir? Hangi kalemleri etkiliyor? İşte asgari ücret ile ilgili bilinmesi gerekenler...
Aralık, çalışma hayatında asgari ücretin gündemde olduğu bir aydır. Asgari ücret, yalnızca asgari ücretlileri değil, neredeyse bütün çalışanları ilgilendiriyor. Çünkü asgari ücretteki artış, diğer çalışanların ücret artışları için de belirleyici. Diğer yandan 65 yaş ve engelli aylığının gelir sınırı, Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi, işsizlik maaşı gibi pek çok değişken de asgari ücrete endeksli. Peki asgari ücret nasıl, hangi yöntemle ve neye göre belirleniyor? İşte ayrıntılar...
1- KATILIMCI KURUMLAR HANGİLERİ?
Asgari ücret, asgari ücret tespit komisyonu tarafından belirleniyor. Bu komisyonda devleti temsilen; Çalışma Genel Müdürü, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan yetkililer bulunuyor. İşçiyi temsilen Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu'ndan (Türk–İş) , işvereni temsilen de Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu'ndan (TİSK) kamu ile eşit sayıda yetkililer oluyor.
2- NEYE GÖRE TESPİT EDİLİYOR?
Bu yıl Türk–İş masaya 7 bin 786 TL'nin altında bir rakamla pazarlığın başlamaması gerektiği ifadesiyle oturdu. DİSK'in talebi ise 13 bin 200 TL. Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Hak–İş) 9 bin TL ila 10 bin TL arasında bir rakamın işçinin beklentisi olduğunu ifade etti. Görünen o ki bu yıl asgari ücretin netinin 8 bin 500 TL'nin üzerinde olması için koşullar zorlanacak. Diğer yandan komisyondaki bir diğer konu da vergi dilimi konusu. Türk–İş ilk vergi dilimi rakamının yükseltilmesi konusunda ısrarlı.
3- NE ZAMAN NETLEŞECEK?
Asgari ücret tespit komisyonunun ilk toplantısı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ev sahipliğinde yapılıyor. Geçtiğimiz hafta ilk toplantı gerçekleştirildi. İkinci toplantı yine bakanlığın ev sahipliğinde önümüzdeki çarşamba günü yapılacak. Bu toplantılardaki istişareler sonrası son toplantı yine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ev sahipliğinde yapılarak asgari ücret rakamı belirleniyor.
4- ASGARİ ÜCRET NELERİ DEĞİŞTİRİYOR?
Asgari ücretin değişmesi ile sosyal güvenlik sisteminde prime esas kazanç alt ve üst seviyeleri, idari para cezaları, işsizlik sigortasından ödenen en yüksek aylık gibi pek çok parametre değişime uğruyor. Hatta 65 yaş aylığı için gelir kriteri, gelir testi sınırı, gündelikçi için ödenen prim, bireysel emeklilik devlet katkısı tutarı gibi parametreler de asgari ücrete endeksli. Asgari ücret artınca bütün bu parametreler de değişecek. Dolayısıyla yeni yılda çalışma hayatında pek çok parametre yeni asgari ücret üzerinden belirlenecek. Yaklaşık 8 milyon işçiyi ilgilendiren asgari ücretteki artışla birlikte işgücü piyasasındaki ücret seviyesi de değişime uğruyor. Yani asgari ücretteki artış yalnızca asgari ücretlileri değil, neredeyse bütün çalışanları ilgilendiren bir konu olarak da önem taşıyor.
ARTIŞLAR NE KADAR ETKİLEYECEK?
Asgari ücretteki artış sonrası değişecek parametreler için asgari ücretteki artışa paralel olarak artışlar yaşanacak. Bu artışları şu şekilde özetlemek mümkün:
Akşam | Okan Güray Bülbül
