Yıl sonu yaklaşıyor, her yıl yıl sonu yaklaştığında yapılacak işler hemen düşünülmeye başlar, göz önüne alınır ve çalışmalar son hızla başlar. Ama bu sene yıl sonu işlemleri çalışmalarına ilave olarak her meslek mensubu kara kara düşünmeye başladı. Sebeplerine gelelim.
Gazetelerde ve mesleki yayınlarda bazı meslektaşlarımız, enflasyon düzeltmesi şartlarını ve endeksleri yayınlayarak enflasyon düzeltmesinin yapılacağını yazmaya başladılar. Bütün çalışmaların önüne geçen bir düşünme sürecine girildi. Şimdi konuyu bir de biz yazımızda inceleyelim.
Hangi hallerde enflasyon düzeltmesi yapılır?
Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298’inci maddesine göre mükellefler ancak aşağıdaki belirtilen şartların her ikisinin de yerine gelmesi halinde enflasyon düzeltmesi yapacaklardır.
1.Kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri fiyat endeksindeki artışın, içinde bulunulan dönem dahil son üç hesap döneminde %100’den ve içinde bulunulan hesap döneminde %10’dan fazla olması halinde malî tablolarını enflasyon düzeltmesine tâbi tutarlar. Enflasyon düzeltmesi uygulaması, her iki şartın birlikte gerçekleşmemesi halinde sona erer.
2021 yılında enflasyon düzeltmesi şartları oluşmuş mudur acaba diye bir bakalım. Son üç hesap döneminde ve içinde bulunulan yılda acaba enflasyon oranı nedir, hesaplayalım.
a.2021 yılı enflasyonu
2020 yılı aralık ayı Yİ-ÜFE göstergesi 568,27
2021 yılı Aralık göstergesi belli olmadığı için kasım ayı göstergesini ele alalım. Kasım sonu Yİ-ÜFE göstergesi: 858;43
858,43/568,27 = %151.06. Yani 2021 yılı on bir aylık enflasyonu %51,06’dır. Öyle ise 2021 yılında enflasyon oranı %10 un üzerindedir ve birinci şart yerine gelmiştir.
b.Enflasyon düzeltmesi yapılabilmesi için ikinci şart ise son üç yılın veya 36 ayın enflasyon oranının %100 ün üstünde olmasıdır.
2018 yılı Aralık sonu Yİ-ÜFE göstergesi 422,94
2021 yılı Kasım sonu Yİ-ÜFE göstergesi 858,43
35 aylık enflasyon oranı 858,43 / 422,94 = 2.0296.
Yani 35 aylık enflasyon oranı %102,96 olmuş ve 35 ayda Yİ - ÜFE artışı %100’ü geçmiştir. Bu durumda ikinci şart da yerine gelmiş olmakta ve enflasyon düzeltmesi yapılması gerektiği düşünülmektedir.
Ancak, Aralık ayı sonunda Yİ - ÜFE göstergesi 843 ve daha altına düşerse enflasyon oranı 843/422,94 = 199,32 yani üç yıllık artış %99,32 olacaktır. Bu takdirde son üç yıllık veya 36 aylık enflasyon oranı %100 ün altına düşmüş olacaktır. Eğer böyle bir oranda enflasyon ve gösterge gerçekleşirse enflasyon düzeltmesi yapılamayacaktır, çünkü şartlardan biri yerine gelmemiştir.
Olur mu? Geçmişteki endeksleri incelediğimizde 2010, 2015 ve 2018 yıllarında son aylarda endeksin düştüğü görülmektedir.
Eğer, 2021 sonunda gösterge rakamı 858 ve üzerinde olursa enflasyon düzeltmesi yapılacak, 843 ve altında olursa enflasyon düzeltmesi yapılmayacaktır.
Ben, bir meslek mensubu olarak, 2021 yılındaki oluşumları ve birçok değişikliği göz önüne alarak, inşallah endekste düşme meydana gelir de enflasyon düzeltmesi yapılamaz.
Böylece, devlet yeniden değerlemelerden alacağı %2’lik vergiyi de kaybetmez, firmalar ve meslek mensupları da gayya kuyusu gibi olan yeniden değerleme ile uğraşmazlar.
Ama bunu bizim isteğimiz değil de Yİ-ÜFE rakamları belirleyecektir.
Hayırlısı olsun diyorum.
