Hazine ve Maliye Bakanlığı internet sitesinde 2024 yılı Ocak-Mayıs bütçe gerçekleşmelerini açıkladı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre; mayıs ayında bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına oranla %83.3 artarak 1 trilyon 7 milyar 136 milyon TL’ye, bütçe giderleri de %83 artışla 787 milyar 728 milyon TL’ye ulaştı.
Ocak-Mayıs döneminde ise bütçe gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre %101 yükselerek 3 trilyon 240 milyar 147 milyon TL’ye çıktı. Bütçe giderleri de aynı dönemde %97.9 artarak 3 trilyon 712 milyar 50 milyon TL oldu. Faiz harcamaları 475 milyar 147 milyon TL, faiz hariç harcamalar ise 3 trilyon 236 milyar
904 milyon TL olarak
gerçekleşmiştir.
BİZE DE Mİ TASARRUF?
Merkezi yönetim bütçesi mayıs ayında 219 milyar 409 milyon TL fazla verirken, Ocak-Mayıs döneminde ise 471 milyar 903 milyon TL açık verdi.
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından kamuda tasarruf ve verimlilik artışı öngören ve bir amacı da enflasyonla mücadeleye destek sağlamak olan adımların ilk bölümü açıklanmıştı. Tasarruf da dahil reform sürecinin bu paketle sınırlı kalmayacağı belirtilmişti. Taşıt alımı, bina yapımı, kamu istihdamı, idari yapılanmada etkinlik, yurt dışı geçici görevler, enerji ve atık yönetimi, haberleşme giderleri ve diğer cari harcamalar başlıkları altında toplanan düzenlemeler uygulamaya geçirilmişti.
Bütçe giderlerinin geçen yılın aynı dönemine göre %97.9 oranında artması, bütçe disiplini ve kamu harcamalarındaki kontrol mekanizmalarının yetersiz olduğu belgeledi.
Ekonomik sınıflandırma bazında bütçe gerçekleşmeleri ise aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
2024 yılının Ocak-Mayıs dönemi giderlerinin iki büyük kalemini %68.31 ile personel giderleri ve cari transferler oluşturmaktadır. Personel giderleri %139.6 artarak 449.760 TL’den 1.077.721 TL’ye yükselerek giderlerin %29’unu ve cari transferler ise %84.54 artarak 790.144 TL’den 1.458.138 TL’ye yükselerek toplam giderlerin %39.3’ünü oluşturdu.
Cari transferler kaleminde mayıs ayında yıllık artış %106 oldu. Bu dönemde KİT görevlendirme kaleminden Sosyal Güvenlik Kurumları’na 56.8 milyar TL ve Elektrik Üretim A.Ş.’ye 11.2 milyar TL ödeme yapıldı. Yılın ilk beş ayında ise KİT görevlendirme kalemi 89.7 milyar TL oldu.
Tasarruf tedbirleri kapsamında kesinti yapılacağı belirtilen temsil ve tanıtım giderleri nisan ayında 61 milyon TL iken mayıs ayında 418 milyon TL’ye, toplantı ve organizasyon giderleri nisanda 14 milyon TL iken mayısta 73 milyon TL’ye, kırtasiye ve yayın giderleri nisanda 297 milyon 920 bin TL iken mayıstta 458 milyon 970 bin TL’ye yükseldi. Ocak-Mayıs 2024 döneminde; 1 milyar 304 milyon TL temsil ve tanıtım gideri ile 7 milyar 474 milyon TL tutarındaki kira giderleri (sadece mayıs ayında 395 milyon TL taşıt kirası ve 169.4 milyon TL uçak kirası), örtülü ödenek kullanımının 5 milyar 34 milyon TL’ye ulaşması ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlara (dernek, birlik, kurum, kuruluş, sandık) yapılan 1 milyar 452 milyon TL’lik aktarım, tasarruf tedbirlerinin henüz uygulamaya başlamadığını ve kamu harcamalarında israfın tam gaz devam ettiğini yüzümüze çarpıyor.
Ülkeyi yönetenlerin ve kamu görevlilerinin “Bize de mi tasarruf?” dediğini duyar gibiyim.
VERGİ TAHSİLAT REKORLARI BÜTÇE AÇIĞINA ENGEL OLAMIYOR
Devlet tasarruf yapmazken, vergiler altında inim inim inleyen halk vergi de rekorlar kırmaya devam ediyor. Öyle ki; 2020 yılının tamamında tahsil edilen toplam vergi olan 833 milyar 62 milyon TL rakamını, sadece Mayıs 2024’te tek bir ayda 898 milyar 424 milyon TL ödeyerek kırdı. Daha bitmedi. Vatandaşlar bu yılın Ocak-Mayıs döneminde 2 trilyon 730 milyar TL vergi ödemesi ile 2022 yılının tamamında tahsil edilen 2 trilyon 353 milyar TL’yi aşarak, yeni bir rekora daha imza attı. Bu arada 31/5/2024 tarihi itibari ile tahakkuk ettiği halde tahsil edilemeyen vergi alacağı tutarı olan 1 trilyon 134 milyar TL’yi hesaba bile katmıyoruz.
Bütçe giderlerinin tek başına %30’unun personel giderinden oluşması, şu soruyu akla getiriyor: Bir ülkede vergi mükelleflerinden daha fazla personel olur mu? Kamuda gizli işsizlik mi var? Bankamatik kamu görevlisi sayısı ne kadar?
Tüketicilerden alına vergiler, her yıl yeni rekorlar kırılmasına rağmen; kamu özel iş birliği sözleşmelerine, şehir hastanelerine, cari transferlere, personel giderlerine, faize ve israfa yetmediği için çok kapsamlı yeni bir vergi paketi önümüzdeki hafta Meclis‘te olacak. Vatandaşını yolunacak kaz olarak gören anlayış istikrarını sürdürüyor!
