02.08.2024 tarihli ve 32620 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 7524 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 36ncı maddesiyle Kurumlar Vergisi Kanununun 32/C maddesi aşağıda olduğu gibi eklenmiştir.
MADDE 32/C- (1) 32nci ve 32/A maddeleri hükümleri dikkate alınarak hesaplanan kurumlar vergisi, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının %10’undan az olamaz.
(2) Yurt içi asgari kurumlar vergisi hesaplanırken birinci fıkrada belirtilen kurum kazancından aşağıdaki istisna ve indirimler düşülür:
Bu durum karşısında; kurumlar vergisi hesaplaması 3.adımda oluşacaktır.
1. adım: Yurt içi asgari kurumlar vergisi dikkate alınmaksızın mevcut hükümlere göre yani KVK 32 ve KVK 32/A uyarınca hesaplanacaktır.
2.adım: Yurt içi asgari kurumlar vergisi matrahı belirlenecek ve bu tutara %10 uygulanmak suretiyle yurt içi asgari kurumlar vergisi ayrıca hesaplanacaktır.
3.adım: Söz konusu bu iki hesaplama sonucu bulunan tutarlar karşılaştırılacak ve bu tutardan yüksek olanı hesaplanan kurumlar vergisi olarak beyannamede dikkate alınacaktır.
Özellikli Konular
· İlk defa faaliyete başlayan kurumlar hakkında faaliyete başlanılan hesap döneminden itibaren üç hesap dönemi boyunca yurt içi asgari kurumlar vergisi tatbik edilmeyecektir.
· Tasfiye, Birleşme, Devir Ve Tam Bölünme İşlemleri Nedeniyle Verilen Beyannamelerinde Asgari Kurumlar Vergisi Hesaplanacaktır.
· Uyumlu Mükellef Vergi İndirimi Asgari Kurumlar Vergisi İçin de uygulanacaktır.
· Hesaplanan asgari vergiden hesap dönemine ilişkin tevkif suretiyle ödenen kurumlar vergisi ile ödenen geçici vergiler mahsup edilebilecektir.
· 2 Ağustos 2024 tarihinden sonra (bu tarih dâhil) yeni alınan teşvik belgeleri kapsamında yatırıma katkı tutarlarının kullanılması nedeniyle 32/A maddesi hükmüne istinaden ilgili hesap döneminde alınmayan vergi, hesaplanan asgari vergiden düşülemeyecektir.
· Asgari vergi hesabında, geçmiş yıl zararlarının kurum kazancından düşülmeyecek ve asgari vergi hesaplamasında dikkate alınacaktır.
· Yurt içi asgari kurumlar vergisi geçici vergi dönemlerinde de hesaplanacaktır.
· Hesaplanan asgari vergiden hesap dönemine ilişkin tevkif suretiyle ödenen kurumlar vergisi ile ödenen geçici vergiler mahsup edilebilecektir.
Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi Kapsamına Giren Mükellefler
Kurumlar Vergisi Kanunu veya özel kanunlar uyarınca kurumlar vergisi beyannamesinde istisna kazanç beyan eden veya indirimden yararlanan kurumlar vergisi mükellefleri yurt içi asgari kurumlar vergisine tabi olacaktır. Söz konusu uygulama sadece kurumlar vergisi mükelleflerini kapsamakta olup, gelir vergisi mükellefleri için uygulanmayacaktır. Madde metninde sadece “istisna ve indirim öncesi kurum kazancı” ibaresi yer aldığından, kurumlar vergisinden muaf tutulmuş bulunan kurumlar asgari kurumlar vergisine tabi olmayacaklardır.
Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisinin Matrahı Yasal düzenlemede, hesaplanan kurumlar vergisinin, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının %10’undan az olamayacağı belirtilmiştir. Dolayısıyla, yurt içi asgari kurumlar vergisi “indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancı” üzerinden hesaplanacaktır.
Yurt içi asgari kurumlar vergisi matrahından düşülebilecek istisna ve indirimler
KVK 5/1-a İştirak Kazançları İstisnası
KVK 5/1-ç Emisyon Primi Kazancı İstisnası
KVK 5/1-d Yatırım Fon ve Ortaklıkları Portföy İşletmeciliği Kazancı İstisnası (Sahip Oldukları Taşınmazlardan Elde Edilen İstisna Kazançlar Hariç)
KVK 5/1-i Risturn Kazanç İstisnası
KVK 5/1-j Sat-Kirala-Geri Al İşlemlerine Yönelik Kazanç İstisnası
KVK 5/1-k Varlık Kiralama İşlemlerinden Elde Edilen Kazanç İstisnası
KVK 10/1-g VUK 325/A Maddesine Göre Girişim Sermayesi Fonu Olarak Ayrılan Tutarlarda İndirim
KVK 10/1-h 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanuna Göre Korumalı İşyeri İndirimi
4490 sayılı Kanun Türk Uluslararası Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin İşletilmesinden Sağlanan Kazanç İstisnası
3218 sayılı Kanun Serbest Bölgelerde Elde Edilen Kazanç İstisnası
4691 sayılı Kanun Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Elde Edilen Kazanç İstisnası
5746 sayılı Kanun Ar-Ge ve Tasarım İndirimi
Yurt içi asgari kurumlar vergisi matrahından düşülemeyecek istisna ve indirimler
KVK 5/1-b Yurtdışı İştirak Kazançları İstisnası
KVK 5/1-c Yurtdışı İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası
KVK 5/1-d Yatırım Fon ve Ortaklıklarının Portföy İşletmeciliği Kapsamında Sahip Oldukları Taşınmazlardan Elde Ettikleri İstisna Kazançlar
KVK 5/1-e Taşınmaz, İştirak Hisseleri ve Fon Satış Kazancı İstisnası
KVK 5/1-f Bankalara, Finansal Kiralama ya da Finansman Şirketlerine veya TMSF' ye Borçlu Durumda Olanların Taşınmaz veya İştirak Hisselerinin Satış Kazancı İstisnası
KVK 5/1-g Yurtdışı Şube Kazançları İstisnası
KVK 5/1-h Yurtdışı İnşaat, Onarım, Montaj ve Teknik Hizmetler Kazanç İstisnası
KVK 5/1-ı Eğitim ve Öğretim Kazanç İstisnası
KVK 5/A Yabancı Fon Kazançlarının Vergilendirilmesinde Yönetici Şirketlere İlişkin Kazanç İstisnası
KVK 5/B Sınai Mülkiyet Hakları Satış Kazancı İstisnası
KVK Geçici 14 Kur Korumalı Mevduat ve Katılım Hesaplarından Elde Edilen Kazanç İstisnası5
Geçici 61, Geçici 69 Yatırım İndirimi İstisnası
GVK Geçici 76 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Kapsamında Düzenlenen Ürün Senetlerinin Elden Çıkarılmasından Doğan Kazanç İstisnası
6650 sayılı Kanun Araştırma Altyapılarının Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetlerinden Elde Ettikleri Kazançlarda İstisna
Diğer Kanunlar Özel Kanunlarda Yer Alan Diğer İstisnalar
KVK 10/1-b Sponsorluk Harcamalarında İndirim
KVK 10/1-c Bağış ve Yardımlarda İndirim
KVK 10/1-ç Eğitim ve Sağlık Tesisleri ile Yurt İnşaatlarına İlişkin Bağış ve Yardımlarda İndirim
KVK 10/1-d Kültür ve Turizm Amaçlı Bağış ve Yardımlarda İndirim
KVK 10/1-e Cumhurbaşkanınca Başlatılan Yardım Kampanyalarına Yapılan Bağışlarda İndirim
KVK 10/1-f Kızılay Derneği ile Yeşilay Cemiyetine Yapılan Nakdi Bağış ve Yardımlarda İndirim
KVK 10/1-ğ Yurtdışına Verilen Yazılım, Mühendislik, Eğitim ve Sağlık Hizmetleri Kazanç İndirimi
KVK 10/1-ı Nakdi Sermaye Artışından Kaynaklanan Faiz İndirimi
Diğer Kanunlar Özel Kanunları Uyarınca Kurum Kazancından İndirimine İzin Verilen Bağış ve Yardımlar
Bu durum karşısında, Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi = (Ticari Kar + KKEG – Düşülmesine İzin Verilen İstisna ve İndirimler) x %10 şeklinde hesaplanacaktır.
UYGULAMALAR
ÖRNEK 1: SİLİVRİ AŞ’nin 31.12.2025 tarihinde ticari bilanço karı 6.000.000,00 TL, kanunen kabul edilmeyen gideri 2.000.000,00 TL’dir. Şirketin İstisna ve indirimleri 4.800.000,00 TL ve Kurumlar Vergisi Oranı: %25 olduğunu var sayalım.
· Buna göre, anılan kurumun asgari kurumlar vergisi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
Beyan Edilen Kurum Kazancı: 6.000.000,00
Matraha Eklenecek Unsurlar: 2.000.000,00
İstisna ve İndirimler : 4.800.000,00
Matrah : 3.200.000,00
Kurumlar Vergisi Oranı: %25
Hesaplanan Kurumlar Vergisi:
Hesaplanan Kurumlar Vergisi: 3.200.000,00 × %25 = 800.000,00
Hesaplanan Asgari Kurumlar Vergisi:8.000.000,00x%10:800.000,00
Ödenecek Vergi:
Hesaplanan kurumlar vergisi 800.000,00 TL ve asgari kurumlar vergisi’ de 800.000,00 olması nedeni ile eşitlilik söz konusudur. Bu durumda 800.000,00 TL hesaplanan kurumlar vergisi olarak beyannamede dikkate alınacaktır
ÖRNEK 2: BEŞİKTAŞ AŞ’nin 2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço zararı 2.000.000,00 TL, kanunen kabul edilmeyen gideri 2.400.000,00 TL olduğunu var sayalım.
• Buna göre, anılan kurumun asgari kurumlar vergisi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır
Ticari bilanço zararı: 2.000.000,00
KKEG: : 2.400.000,00
Matrah : 400.000,00
Hesaplanan Kurumlar Vergisi: 400.000,00%25 = 100.000,00 lira
Hesaplanan Asgari Kurumlar Vergisi:400.000,00x%10:40.000,00 lira
Burada; hesaplanan kurumlar vergisi, asgari kurumlar vergisinden fazla olduğundan, 100.000,00 TL hesaplanan kurumlar vergisi olarak beyannamede dikkate alınacaktır
ÖRNEK 3: SARIYER AŞ’nin 2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço karı 8.000.000,00 TL, kanunen kabul edilmeyen gideri 1.600.000,00 TL’dir.
Ayrıca; mükellef kurum KVK 5 maddesi hükmüne istinaden; 4.000.000,00 TL iştirak kazancı istisnasından, 800.000 TL iştirak hissesi satış kazancı istisnasından ve 4691 sayılı Kanun kapsamında 500.000 TL teknoloji geliştirme bölgeleri kazanç istisnasından yararlanmıştır. Adı geçen Kurum ayrıca, 100.000 TL Ar-Ge indirimi ile nakdi sermaye artışı nedeniyle hesapladığı 200.000 TL nakdi sermaye faiz indirimi tutarını beyanname üzerinden indirim konusu yapmıştır. Şirketin beyanname üzerinden indirim konusu yapabileceği geçmiş yıl zararı ise 400.000 TL’dir.
Kurumlar Vergisi
Ticari Bilanço Karı 8.000.000,00
KKEG 1.600.000,00
İştirak Kazancı İstisnası (-)4.000.000,00
İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası (-)1.600.000,00
Teknoloji Geliştirme Bölgesi İstisnası (-)1.000.000,00
Geçmiş Yıl Zararı (-) 800.000,00
Ar-Ge indirimi (- ) 200.000,00
Nakdi Sermaye İndirimi (-) 400.000,00
KV Matrahı 1.600.000,00
Hesaplanan Vergi 400.000,00
Asgari Kurumlar Vergisi
Ticari Bilanço Karı 8.000.000,00
KKEG 1.600.000,00
İştirak Kazancı İstisnası - 4.000.000,00
İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası 0,00
Teknoloji Geliştirme Bölgesi İstisnası- 1.000.000,00
Geçmiş Yıl Zararı 0,00
Ar-Ge indirimi - 200.000,00
Nakdi Sermaye İndirimi 0,00
KV Matrahı 4.400.000,00
Hesaplanan Vergi 440.000,00
Ödenecek vergi 440.000,00
Burada kurumlar vergisi olarak 440.000,00 lira dikkate alınacaktır.
Örnek: 4 ŞİŞLİ AŞ’nin 2025 hesap dönemine ilişkin ticari bilanço karı 20.000.000,00 TL, kanunen kabul edilmeyen gideri 2.000.000,00 TL’dir.
Ayrıca; mükellef kurum; Serbest Bölge Kazanç İstisnası 2.000.000,00 TL, Sınai Mülkiyet Hakları Kazanç İstisnası 8.000.000,00 TL, Nakdi Sermaye İndirimi 4.000.000,00 TL
Kurumlar Vergisi
Ticari Bilanço Karı 20.000.000,00
KKEG 2.000.000,00
Serbest Bölge Kazanç İstisnası -2.000.000,00
Sınai Mülkiyet Hakları Kazanç İstisnası -8.000.000,00
Nakdi Sermaye İndirimi -4.000.000,00
KV Matrahı 8.000.000,00
İhracattan Elde Elen Kazanç
(5 puan indirim matrahı) 4.000.000,00
Alınmayan Vergi (%5) 200.000,00
Alınan Vergi(%20) 800.000,00
Genel Orana Tabi Matrah 4. 000.000,00
Genel Orana Tabi Vergi 1.000.000,00
Hesaplanan Vergi 1.800.000,00
Asgari Kurumlar Vergisi
Ticari Bilanço Karı 20.000.000,00
KKEG 2.000.000,00
Serbest Bölge Kazanç İstisnası (-) 2.000.000,00
KV Matrahı 20.000.000,00
Genel Orana Tabi Matrah 20.000.000,00
Asgari Kurumlar Vergisi 2.000.000,00
İhracattan Kazanç Dolayısıyla Alınmayan Vergi
(5 puan indirim sebebiyle alınmayan vergi) 200.000,00
Asgari Kurumlar Vergisi (Net) 1.800.000,00
Burada kurumlar vergisi olarak 1.800.000,00 lira dikkate alınacaktır. Eşitlilik var.
YMM/BD HASAN SANCAK
Kaynaklar:
5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Yasası
Kurumlar Vergisi Beyan Rehberi
Kurumlar Vergisi Genel Tebliği
