Bütçenin beş aylık vergi tahsilat tutarı, 12 aylık hedefin %70'ine ulaştı. Geçen yıl aynı dönem 7.5 milyar TL açık veren bütçe bu yıl 124.6 milyar TL fazla verdi.
2022 Yılı Ocak-Mayıs döneminde Merkezi Yönetim bütçe giderleri 959.8 milyar TL, bütçe gelirleri 1 trilyon 84.4 milyar TL ve bütçe fazlası ise 124.6 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Merkezi Yönetim bütçesi 2021 yılı Ocak-Mayıs döneminde 7 milyar 509 milyon TL açık vermiş iken, 2022 yılı Ocak-Mayıs döneminde 124 milyar 618 milyon TL fazla vermiştir. Yılın ilk beş ayında vergi tahsilat rekoru kıran bütçenin, beş aylık performansını aşağıda hazırladığım iki tablo yardımı ile analiz edeceğim.
ENFLASYON, KUR KORUMALI MEVDUAT VE ORAN ARTIŞLARI
Bütçenin ilk beş aylık vergi tahsilat tutarı, 12 ay için konulan tahsilat hedefinin %70'ine ulaştı. Bütçe giderlerinde ise ilk beş aylık gerçekleşme, toplam giderin %54,8'i oldu. İlk beş ayda yapılan toplam 881 milyar 156 milyon TL vergi tahsilatının 392 milyar 216 milyon TL'si Katma Değer Vergisi ve Özel Tüketim Vergisi'nden yapıldı. Böylece 100 TL vergi tahsilatının 44.50 TL'si Özel Tüketim Vergisi ve Katma Değer Vergisi'nden yapılmış oldu. Bütün vergi türlerinde, bütçede konulan hedeflerin çok üzerinde tahsilat yapılmasının en önemli nedeni; enflasyondur. Yükselen fiyatlar üzerinden yapılan vergileme ve sonrasında yapılan tahsilatlar bu sonucu ortaya çıkarmıştır.
Kurumlar Vergisi'nde ilk beş ayda yapılan rekor tahsilatın sebebi ise Kur Korumalı Mevduat işlemlerinden fahiş paralar kazanan bankalardır.
İktidar tarafından aşağılanan alkol ve tütün tüketenler, ilk beş ayda bütçeye ÖTV ve KDV olarak toplam 50 milyar 984 milyon TL katkı sundular.
Akaryakıtta eşel-mobil sistemi uygulanmayınca; ilk beş ayda tahsil edilen ÖTV tutarı 28 milyar 320 milyon TL'ye ulaşarak, bütçeye konulan 31 milyar 292 milyon TL hedefin %90'ına ulaştı.
Faiz gideri 121.8 milyar TL
Vergi tahsilatı yıl sonuna kadar aynı çizgiyi sürdürse bile, bütçe giderleri için ayrılan 12 aylık bütçe ödeneğinin %54.8'nin ilk beş ay sonunda kullanılmış olması, tehlikenin varlığına işarettir. Ayrıca ilk beş ayda faiz giderinin 121 milyar 885 milyon TL'ye çıkması ve bütçeye yıl sonuna kadar ne kadarlık maliyet getireceği hesaplanamayan Kur Korumalı Mevduat için verilen kur garantisi nedeniyle mart, nisan ve mayıs aylarında ödenen toplam tutarın 21 milyar 98 milyon TL'ye ulaşması da dikkate alınmalıdır.
Sözcü | Nedim TÜRKMEN
