HAZINE ve Maliye Bakanlığı, internet sitesinde 2024 yılı Ocak-Ağustos bütçe gerçekleşmelerini açıkladı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre; 2024 yılı Ağustos ayında merkezi yönetim bütçe giderleri geçen yılın aynı ayına göre %45.8 artarak 820 milyar 314 milyon TL, bütçe gelirleri geçen yılın aynı ayına göre %12.5 artarak 690 milyar 720 milyon TL olarak gerçekleşti. Bütçe dengesi ağustos ayında 129 milyar 594 milyon TL açık verdi.
2024 Ocak-Ağustos döneminde bütçe açığı, bir önceki yılın aynı dönemine göre %154 artarak 973 milyar 554 milyon TL’ye ulaştı. 8 aylık dönemde bütçe giderleri geçen yılın aynı dönemine göre %84.1 artarak 6 trilyon 226 milyar 569 milyon TL ve bütçe gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre %75.2 yükselerek 5 trilyon 253 milyar 15 milyon TL olarak gerçekleşti.
GELİR GİDER ARASINDAKİ FARK BÜYÜYOR
2023 yılı Ocak-Ağustos döneminde bütçe açığı 383 milyar 384 milyon TL olarak gerçekleşmişti. 2024 yılının aynı döneminde bütçe açığı neredeyse üç katına çıkarak 973 milyar 554 milyon TL’ye yükseldi.
Merkezi yönetim bütçe gelirleri ocak-ağustos dönemi itibarıyla 5 trilyon 253 milyar 15 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Vergi gelirleri 4 trilyon 401 milyar 815 milyon TL, genel bütçe vergi dışı gelirleri ise 709 milyar 813 milyon TL olmuştur. Vergi gelirleri ağustos ayında 576.6 milyar TL oldu. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı 2023 yılında %12.7 iken bu oran 2024 yılında %7.8’e düştü. Bu da vergi gelirlerinde bütçe hedeflerinin yakalanamadığını göstermektedir.
2024 yılında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 11 trilyon 89 milyar 37 milyon TL ödenekten ağustos ayında 820 milyar 314 milyon TL gider gerçekleştirilmiştir. Geçen yılın aynı ayında ise 562 milyar 686 milyon TL harcama yapıldı. Giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı 2023 yılında %10.1 iken 2024 yılında %7.4 oldu.
Ekonomik sınıflandırma bazında bütçe gerçekleşmeleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Yılın ilk sekiz ayında cari transferler, personel giderleri ve faiz giderleri bütçenin en büyük gider kalemleri olarak yine yerlerini aldı. Bütçe giderleri içinde personel giderleri %113.1 ve cari transferler %70.5 arttı. Özellikle personel giderleri ağustos ayında yıllık bazda % 77.7 ile ciddi artış eğilimini sürdürdü. Bu artış mevsimsellikten arındırılmış olarak aylık bazda %5 ile son iki aya göre hızlandı. Personel giderlerinin reel olarak da arttığını görüyoruz.
Seçim bitti aileler refaha mı kavuştu?
BÜTÇEDE cari transferler kalemi içinde yer alan hane halkına yapılan diğer transferler %33.79 oranında azalarak 166.5 milyar TL’den 110.4 milyar TL’ye düşmüş. Bu düşüş seçim bittikten sonraki nisan-ağustos ayları arasında gerçekleşmiş.
Ocak 2024’te düzenli sosyal yardım alan hane sayısı 3 milyon 893 bin 248 iken, bu sayı 100.000 haneden fazla azalmış. Aynı şekilde elektrik tüketim desteği ve doğalgaz tüketim desteği alan hane sayıları da en az 100.000 hane azalmış. Seçimden sonra bu ailelerin durumu bir anda düzelmediğine göre, seçimi kazanmak için yapılan yardımların bir kısmının kesildiği anlaşılıyor.
İktidar, temsil ve ağırlama giderlerinde frene basmadı. 2024 yılında bütçeye temsil ve ağırlama giderleri için ayrılan ödenek Ağustos 2024 tarihi itibarıyla aşıldı. Her ağızlarını açtıklarında tasarruftan bahsedenlerin tasarruf anlayışının; kendi harcamalarına dokunmadan işi yürütmek ve bu konforu bırakmamak için muhtaç ailelere yapılan yardımları kesmek olduğu görülüyor.