250 bin konut müjdesini gazetelerden öğrenince, aklıma 30 yıl önce yapılan Yahya Kaptan konutları geldi. O konutların elde edilme olanakları ile bugün yapılacağı söylenen konutların elde edilme olanaklarını araştırdım.

Haber_Resim_tasarım_Yazar_Fikret_GÖKMEN-Kurtarıldı-4

Müjdeler olsun. Yeni bir müjdemiz daha oldu. Adı 250 bin konut yapılması müjdesi. O kadar çok müjde verildi ama büyük bölümü hayal kırıklığı ile sonlandı. Karadeniz doğal gazı, kendi uçağımızı yapma vs. gibi. Müjdeler jelibon rezervinin bulunması gibi ironiye de dönüştü.

250 bin konut müjdesini gazetelerden öğrenince, aklıma 30 yıl önce yapılan Yahya Kaptan konutları geldi. O konutların elde edilme olanakları ile bugün yapılacağı söylenen konutların elde edilme olanaklarını araştırdım.

Bilindiği üzere Yahya Kaptan konutları 1992 – 1993 yıllarında yapıldı. Tamamen bitmiş olarak sahiplerine teslim edildi. İki yıl öncesi diye bir şartı yoktu. Bende bir daire aldığım için şartlarını biliyorum. Daireler teslimde doksan milyon peşin ve yine 20 yıl taksitle idi. Taksitler bir milyon ila bir milyon beş yüz bin arasındaydı. O yıllarda para değerleri öyleydi. Bir öğretmen maaşı 5 milyon TL olup, doksan milyon peşinat yaklaşık 18 öğretmen maaşı kadardı. O günkü şartları bugüne uyarlarsak, bugün bir öğretmen maaşı sanırım 8 – 9 bin TL civarındadır. Yani 160 – 170 bin TL peşinat ile bitmiş evinize giriyorsunuz ve kiralardan da düşük bir bedelle taksit ödüyorsunuz. Özetle o yıl, yani 30 önceki ülkenin koşulları içinde devlet, sosyal devlet olma özelliğini bu şekilde gösterebilmiştir.

Bugün açıklanan şartlara gelince. Öncelikle ortada bir konut yok. İki yıl sonra bitecek deniliyor. Biter mi? Bitmez mi? Ayrı bir soru. 3+1 ev fiyatı 850 Bin TL. (Yahya Kaptanda aldığım evde 3+1’di) %10 peşin verilecek, yani 85.000 TL peşin ödenecek. Peşinat henüz ortada olmayan bir daire için maaşın 10 katı tutarında. Aylık ödemeler 3+1’ler için 3.187 TL olup 20 yıl ödenecek. Aylık ödemeler sabit olmayıp, yılda iki kere yapılan memur maaş zammı oranında artacak. Bu artışı da yılda ortalama bugünün koşulları içinde %30 – 40 gibi düşünmek mümkün. Dolayısıyla iki yıl içinde bittiğini kabul etsek bile taksit maliyetleri Yüz Bin TL civarında olacaktır. İki yıllık kira maliyeti olarakta 80 Bin TL eklediğinizde dairenin içine girdiğinizde maliyetleriniz toplamı 85 + 80 + 100 = 265 Bin TL’yi bulacaktır. (asgari bir hesapta) Öğretmen maaşına böldüğümüzde 265.000/9.000 = 29 kat oluyor. Bu müjde ile ev alan bir vatandaş 30 yıl önceki uygulamaya göre aynı daire için 11 maaş fazla ödemiş oluyor.

O yılların yöneticileri ile bu yılların yöneticilerinin sosyal devlet anlayışı açısından güzel bir örnekleme olduğunu düşünüyorum.

Her gün çok büyüdüğümüz söyleniyor. O zamanlar kişi başı gelirin 1.000 dolarken bugün 10 bin dolar olduğu söyleniyor. Neden o günkü koşullardan daha iyi koşullar sunulmuyor?

Konut sıkıntısı bilinmiyor muydu? Neden daha önce Yahya Kaptan konutları gibi evleri bitirdikten sonra satışlar yapılacak bir ortam yerine, şimdi böylesi bir ortam gündeme geliyor. Çünkü dokuz ay sonra seçim var. İşte olayın özü bu. Anlayana tabi.

Kocaeli | Fikret GÖKMEN